Türkiye'de Şirket Kuruluşuna İlişkin Kapsamlı Rehber (2025)

Avrupa ve Asya'nın kesişim noktasındaki eşsiz stratejik konumuyla Türkiye, her zaman bölgenin önemli ticaret ve yatırım merkezlerinden biri olarak tanınmıştır. 2025 yılında ülke, dinamik ekonomisi, geniş iç pazarı ve iş dünyasına yönelik nispeten esnek yasalarıyla girişimcilere ve yatırımcılara cazip fırsatlar sunmaktadır. Türkiye'de bir şirket kurmak, sadece bu heyecan verici pazara girmenin bir yolu değil, aynı zamanda uluslararası operasyonları genişletme ve sayısız ekonomik ve ikamet avantajından yararlanma yolunda önemli bir adım olabilir. Bu kapsamlı rehber, 2025 yılı için yol haritanız olacak ve doğru şirket türünü seçmekten yasal prosedürlere ve vergi hususlarına kadar Türkiye'de şirket kurmanın tüm yönlerini ayrıntılı olarak açıklayacaktır.

Türkiye'de Kurulabilecek Şirket Türleri: Sizin İçin En İyi Seçenek Hangisi?

Türkiye'de bir iş kurma yolundaki ilk ve en kritik karar, doğru yasal yapıyı seçmektir. Türk Ticaret Kanunu çeşitli şirket türleri sunsa da, yabancı yatırımcılar için üç tür en pratik ve popüler olanıdır:

Limited Şirket (Ltd. Şti.): Popüler Seçim

Limited Şirket, Türkiye'deki yabancı yatırımcılar arasında en yaygın ve tercih edilen şirket türüdür. Popülerliğinin nedenleri şunlardır:

• Ortakların Sınırlı Sorumluluğu: Her ortağın sorumluluğu, şirkete yatırdığı sermaye ile sınırlıdır ve bu da kişisel varlıklarını şirket borçlarından korur.
• Makul Asgari Sermaye: 2025 itibarıyla bu tür bir şirketi kurmak için asgari nominal sermaye 50.000 Türk Lirası'dır (Not: bu miktar değişebilir, bu nedenle resmi kaynakları kontrol etmek esastır).
• Ortak Sayısı: En az bir ve en fazla 50 ortakla (gerçek veya tüzel kişi) kurulabilir.
• Nispeten Daha Basit Süreç: Anonim Şirkete kıyasla kuruluş süreci daha basittir.

Anonim Şirket (A.Ş.): Büyük Ölçekli ve Vizyoner İşletmeler İçin

Anonim Şirket, daha karmaşık bir yapıya sahiptir ve daha büyük işletmeler, halktan sermaye toplama ihtiyacı olan projeler ve halka açılmayı planlayan şirketler için uygundur.

• Türleri: Hisseleri halka arz edilmeyen Kapalı (Özel) A.Ş. veya hisseleri borsada işlem görebilen Halka Açık A.Ş. olabilir.
• Asgari Sermaye: Özel bir A.Ş. için asgari başlangıç sermayesi 2025 itibarıyla 250.000 TL'dir.
• Yönetim: Yönetim yapısı (Yönetim Kurulu, denetçiler) daha sıkı düzenlemelere tabidir.

Şahıs Şirketi: Küçük Başlangıçlar İçin Basit Bir Çözüm

Bu, esasen tek bir gerçek kişi tarafından kurulan ve işletilen bir işletmedir.

• Basitlik: Kuruluş ve fesih süreçleri çok daha basit ve daha az maliyetlidir.
• Sınırsız Sorumluluk: En önemli özelliği ve aynı zamanda en büyük riski, sahibinin tüm şirket borçlarından sınırsız sorumlu olmasıdır.
• Daha Düşük İtibar: Genellikle büyük işlemler ve uluslararası ortaklıklar için daha az itibara sahiptir.

Uzman Tavsiyesi: Türkiye'de ciddi ticari, alım-satım veya hizmet faaliyetleri yürütmeyi amaçlayan çoğu yabancı yatırımcı için Limited Şirket (Ltd. Şti.), göreceli basitliği, sınırlı sorumluluğu ve ticari itibarı arasındaki mükemmel denge nedeniyle daha iyi bir seçenektir.

Stratejik Seçimler: Faaliyet Alanınıza Göre Türkiye'de Şirket Kurmak

Ana kuruluş süreci çoğu faaliyet için benzer olsa da, sektöre özgü bazı noktaların farkında olmak faydalıdır:

• Ticaret Şirketleri (İthalat/İhracat): Kuruluştan sonra, bu şirketlerin gümrük işlemlerini yürütebilmek için bir gümrük kimlik numarası almaları gerekir.
• Yazılım ve Bilişim Şirketleri: Bu sektör yüksek büyüme potansiyeline sahiptir ve Teknopark avantajlarından (vergi indirimleri ve devlet destekleri) yararlanma imkanı sunar.
• Turizm Şirketleri ve TÜRSAB Lisans Zorunluluğu: Seyahat acenteleri, yasal olarak faaliyet gösterebilmek için şirket kuruluşundan sonra Türkiye Seyahat Acentaları Birliği'nden (TÜRSAB) lisans almalıdır.
• Hizmet, Üretim ve İnşaat Şirketleri İçin Notlar: Ürüne bağlı olarak, üretim şirketlerinin standart, sağlık ve çevre izinleri alması gerekebilir. Benzer şekilde, inşaat şirketleri de belirli nitelikleri karşılamalıdır.

Türkiye'de Şirket Kurmak İçin Gerekli Şartlar ve Belgeler (2025 Güncellemesi)

Yabancı bir vatandaş olarak Türkiye'de bir şirket kurmak için belirli şartlar ve belgeler gereklidir:

Yabancı Yatırımcılar İçin Genel Şartlar

• En az 18 yaşında olmak.
• Geçerli bir pasaporta sahip olmak (en az altı ay geçerliliği olan).
• İş kurmaya karşı yasal bir engel bulunmaması.

Gerekli Belgelerin Tam Listesi Her ortak için (gerçek kişi):

1. Pasaport Aslı ve Resmi Türkçe Tercümesi: Tercüme, Türkiye'de yeminli bir tercüman tarafından yapılmalı ve noter tarafından tasdik edilmelidir.
2. Güncel Biyometrik Fotoğraflar.
3. Potansiyel Vergi Kimlik Numarası: Vergi Dairesi'nden alınır.
4. Vekaletname (kuruluşta bulunamayacaksa): Bir ortak hazır bulunamıyorsa, temsilcisine resmi bir vekaletname vermelidir.

Şirket Adı Seçme Kuralları

• İsim benzersiz olmalı ve başka bir şirket tarafından tescil edilmemiş olmalıdır.
• Yanıltıcı veya kamu düzenine aykırı olmamalıdır.
• "Türk," "Türkiye," veya "Milli" gibi belirli kelimeleri kullanmak özel izin gerektirir.
• İsim, şirket türünü içermelidir (örneğin, "Limited Şirket").

Yasal Adres: Fiziki Ofis mi, Sanal Ofis mi? Her şirketin yasal bir adresi olmalıdır. Seçenekler, fiziki bir ofis (kiralık veya mülk) veya daha düşük maliyetle yasal bir adres ve posta yönetimi hizmetleri sunan ve yeni başlayanlar için popüler bir seçenek olan sanal bir ofistir.

Türk Ortak Gerekli mi? (Kesin Cevap) Hayır. Türkiye'nin yabancı yatırım yasalarına göre, bir Türk ortağa sahip olma zorunluluğu yoktur. Yabancı uyruklular bir şirketin %100'üne sahip olabilirler.

Türkiye'de Adım Adım Şirket Kurma Rehberi

Bu adımları bir serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) yardımıyla takip etmeniz şiddetle tavsiye edilir.

1. İlk Danışmanlık: İş hedeflerinizi görüşün ve doğru şirket türünü seçin.
2. Belgeleri Hazırlama ve Tercüme Etme: Gerekli tüm belgeleri toplayın ve resmi olarak tercüme ettirip noter tasdiki yaptırın.
3. Ortaklar İçin Vergi Numarası Alma.
4. Ana Sözleşmeyi Hazırlama: Bu hayati belge, danışmanınız tarafından Türk hukukuna ve iş hedeflerinize göre hazırlanacaktır.
5. MERSİS Üzerinden Online Kayıt: Şirket bilgileri Merkezi Sicil Kayıt Sistemi'ne (MERSİS) sunulur.
6. Ana Sözleşmenin Noter Tasdiki: Ortaklar (veya temsilcileri) belgeyi bir noter huzurunda imzalamalıdır.
7. Sermayenin Bir Kısmını Yatırma (gerekirse).
8. Ticaret Odası'nda Nihai Tescil.
9. Ticaret Sicil Gazetesi'nde Yayımlanma.
10. Vergi Dairesi'ne Kayıt ve şirketin vergi levhasını alma.
11. Yasal Defterlerin Noter Tasdiki.

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir'in (SMMM) Kritik Rolü: Türkiye'deki tüm şirketler için bir SMMM ile çalışmak zorunludur. Sorumlulukları arasında kuruluş sürecini yürütmek, defter tutmak, tüm vergi beyannamelerini hazırlayıp sunmak ve sürekli mali danışmanlık sağlamak bulunur.

Türkiye'de Şirket Kurma ve Sürdürme Maliyetlerinin Tahmini (Yaklaşık 2025 Rakamları)

Maliyetleri anlamak, planlamanın önemli bir parçasıdır. Maliyetler iki kategoriye ayrılır: başlangıç kurulum maliyetleri ve devam eden bakım maliyetleri.

• Başlangıç Kurulum Maliyetleri: Noter ve tercüme ücretleri, Ticaret Odası ücretleri, gazete ilanı ve mali müşavirinizin başlangıç ücretini içerir. Toplam, sermaye ve ofis kirası hariç, kabaca 24.000 ila 54.000 TL arasında değişebilir.
• Devam Eden Bakım Maliyetleri: Bunlar, SMMM'nin aylık ücreti, ofis kirası (fiziki veya sanal), müdürün sosyal güvenlik (Bağ-Kur) primleri, kira stopajı ve yıllık oda aidatları gibi tekrar eden aylık/yıllık giderlerdir.

Şirketler İçin Türk Vergi Sistemi: Her Yöneticinin Bilmesi Gerekenler

Türk vergi sisteminin temel bir anlayışı esastır.

• Kurumlar Vergisi: Şirketin net kârı üzerinden alınan ana vergidir. Standart oran 2024'te %25 idi (bu oran değişebilir).
• Katma Değer Vergisi (KDV): Mal ve hizmetlerin satışına %1, %10 veya %20 oranlarında uygulanır.
• Stopaj (Tevkifat): Kira, çalışan maaşları ve serbest meslek hizmet ödemeleri gibi belirli ödemelerden kaynağında kesilen bir vergidir.
• Sosyal Güvenlik Primleri (SGK): Tüm çalışanlar için aylık katkılar.

Yabancılar İçin Türkiye'de Kurumsal Banka Hesabı Açma: Zorluklar ve Çözümler

Tüm ticari işlemler için bir kurumsal banka hesabı zorunludur. Ancak yabancı yatırımcılar, bankaların oturma izni veya önemli bir teminat talep etmesi gibi zorluklarla karşılaşabilirler. Çözüm genellikle, yabancı sermayeli şirketlere karşı daha işbirlikçi politikalara sahip bankalara aşina olan deneyimli danışmanlarla çalışmaktır. Kişisel bir hesabı ticari işlemler için kullanmak yasa dışıdır ve ciddi vergi cezalarına yol açabilir.

Türkiye'de Şirket Kurmanın Avantajları ve Dezavantajları (Kapsamlı Bir Analiz)

Avantajlar:

• Türkiye'nin geniş ve dinamik pazarına erişim.
• Kıtalar arasında bir köprü olarak stratejik konum.
• Dünya ile serbestçe ticaret yapma imkanı.
• AB ile Gümrük Birliği anlaşması.
• Müdür ve ailesi için oturma izni alma imkanı.
• Türk vatandaşlığına potansiyel bir yol.

Dezavantajlar:

• İdari bürokrasi zaman alıcı olabilir.
• Kuruluş ve bakım maliyetleri.
• Karmaşık bir vergi sistemi.
• Bazı pazarlarda yüksek rekabet.
• Türk Lirası kurundaki dalgalanmalar.
• Dil ve kültür engelleri.

Şirket Kurarak Oturma ve Çalışma İzni Alma (2025 Koşulları)

Şirket yasal olarak tescil edildikten sonra, şirket müdürü kendisi, eşi ve 18 yaşın altındaki çocukları için kısa dönem oturma iznine başvurabilir. Bu izin genellikle bir yıl geçerlidir ve şirket aktif olduğu sürece yenilenebilir.

Yabancı müdürün kendi şirketinde yasal olarak çalışabilmesi için bir Çalışma İzni'ne ihtiyacı vardır. Ana koşul, bir yabancıya verilen her çalışma izni için şirketin en az beş Türk vatandaşını istihdam etmesidir. Ancak, şirket müdürü başvurusunun ilk yılında bu kuraldan muaftır.

Sonuç

2025 yılında Türkiye'de bir şirket kurmak, karmaşıklıklarına rağmen, eşi benzeri görülmemiş ekonomik ve ticari fırsatlara açılan bir kapı olabilir. Bu yolda başarı, dikkatli planlama, yasa ve yönetmeliklerin tam olarak farkında olma, gerekli mali kaynakları güvence altına alma ve en önemlisi profesyonel ve dürüst danışmanlıktan yararlanmayı gerektirir.

Bu rehber, sizin için bir ışık olmayı amaçladı. Ancak, her işletmenin kendine özgü koşulları vardır ve yasal veya mali süreçlerdeki küçük bir hata pahalıya mal olabilir. Bu nedenle, her adımın doğru ve yasal olarak atıldığından emin olmak için, uzmanların bilgi ve deneyimine güvenmenizi şiddetle tavsiye ederiz. Bu karmaşık yolda, alanında geniş deneyime sahip istanbullawyer.info'nun hukuk ekibi size rehberlik edebilir ve menfaatlerinizi koruyabilir.

Sıkça Sorulan Sorular